1 Wieża zamkowa
Wycieczkę rozpoczynamy od poznania jedynej zachowanej części bramy miejskiej, która istniała w tym miejscu aż do XIX wieku. Wieża zamkowa, bo o niej mowa, wraz z nieistniejącymi już pozostałymi częściami murów miasta, miała charakter obronny. Na jej zwieńczeniu znajduje się metalowa chorągiew z symbolem miasta – jeleniem oraz umieszczona jest także na niej data budowy – rok 1584. Obecnie wieża traktowana jest, i udostępniona dla celów turystycznych, jako taras widokowy z którego można podziwiać zabudowę starego miasta.
Godziny otwarcia wieży (wstęp bezpłatny):
XI – III: od 10:00 do 16:00; IV – VIII: od 10:00 do 19:00; IX – X: od 10:00 do 18:00
2 Baszta Grodzka
W niedalekim sąsiedztwie wieży zamkowej, przy ul. Grodzkiej, możemy napotkać na kolejną jeleniogórską atrakcję tak zwaną Basztę Grodzką, czyli zbudowaną w XV wieku basztę, której zadaniem było wzmocnienie murów obronnych miasta. Takie jej zadanie i znaczenie po niedługim czasie zostało zatracone, a sam budynek zyskał charakter mieszkalny i taki utrzymał aż do połowy XX wieku. Dzisiaj w tym miejscu znajduje się pracownia artystyczna, we wnętrzach odbywają się różnego rodzaju warsztaty plastyczne.
3 Stare miasto
Podążając ulicą Grodzką docieramy do swoistej wizytówki każdego miasta – jego starówki. To miejsce tętniące życiem – od wieków było świadkiem rozkwitu życia towarzyskiego mieszkańców, życia kulturalnego miasta, obserwatorem rozwoju handlu i rzemiosła. Dzisiaj również kwitnie tu życie towarzyskie – przy filiżance kawy, wspólnym obiedzie, jest także miejscem, w którym chętnie korzysta się z usług punktów handlowych. Wizytówka Jeleniej Góry jest wyjątkowo malownicza. Barokowe, zdobione kolorowe kamieniczki otaczające cały plan rynku, nadają mu niepowtarzalną atmosferę i wprowadzają w historię miasta – to właśnie w nich mieszkali najbogatsi mieszczanie, a w ich podcieniach znajdowały się ich warsztaty rzemieślnicze czy miejsca handlu. Zachęcamy do długich spacerów po tej części miasta.
4 Ratusz Miejski
Głównym punktem starego miasta jest gmach ratusza. Budynek pochodzi z XVIII wieku i ma typowy dla tego okresu wygląd. Jego wcześniejsze wcielenia, z powodu licznych pożarów nawiedzających miasto, nie przetrwały. Na początku ubiegłego stulecia przyłączono do ratusza sąsiednie kamienice – tzw. Siedem domów, które do dziś tworzą budynek miejski. Elementem przyciągającym uwagę najmocniej jest wieża ratuszowa. To właśnie ona góruje nad całym rynkiem, a na jej szczycie znajduje się zegar oraz miejsce, z którego niegdyś grano hejnał miejski. Wnętrze ratusza jest udostępnione zwiedzającym, warto zwrócić uwagę na rzeźby, które znajdują się na balustradzie schodów oraz na płaskorzeźbę w Sali Obrad, dłuta Ernsta Rülkego. Podczas ostatnich remontów odkryto kolejny element warty uwagi – średniowieczną studnię. Obok gmachu ratusza znajduje się fontanna Neptuna, wzniesiona w XIX wieku; symbolizuje ona niegdysiejsze dobre stosunki handlowe z zamorskimi krajami.
Godziny otwarcia ratusza (wstęp bezpłatny):
w godzinach pracy urzędu: pn.-śr. 7:30-15:15; cz. 7:30-16:15; pt. 7:30-14:15
5 Tramwaje Jeleniogórskie
Komunikacja tramwajowa w Jeleniej Górze to już przeszłość. Ten system transportu działał w mieście krótko, bo od 1897 do 1969 roku. Nie oznacza to jednak, że śladów po tej części historii miasta już nie odnajdziemy. Spacerując uliczkami starego miasta, możemy natknąć się na fragmenty torowiska lub zauważyć, w ścianie ratusza, wmurowaną tabliczkę pamiątkową, dotyczącą rocznicy uruchomienia pierwszej linii tramwajowej w mieście. Niebywałą atrakcją, zwłaszcza dla dzieci, mogą okazać się wagoniki tramwajowe, z których jeden znajduje się niedaleko ratusza miejskiego a w jego wnętrzu znajduje się sklepik z pamiątkami i siedziba informacji turystycznej.
6 Kościół pod wezwaniem św. św. Erazma i Pankracego
W centrum Jeleniej Góry znajdują się zabytkowe świątynie. Najstarsza z nich, z 1552 roku, to kościół pod wezwaniem św. św. Erazma i Pankracego – patronów Jeleniej Góry. Gotycki kościół ma formę trzynawowej bazyliki z górującą wieżą. Wnętrze świątyni swoim stylem i osiemnastowiecznym imponującym ołtarzem nawiązuje do renesansu i baroku. Będąc wewnątrz warto zwrócić uwagę na barokową ambonę, chrzcielnicę, częściowo renesansowe stalle czy konfesjonały – misterne wykonanie sprawi, że nikt nie wyjdzie nieoczarowany. Nasze oczy powinny powędrować także ku górze – niesamowicie cenne są sześćdziesięciogłosowe ograny wykonane przez Adama Caspariniego – włoskiego organmistrza.
7 Kaplica św. Anny
Kolejnym miejscem kultu religijnego na mapie Jeleniej Góry wartym poznania jest kaplica św. Anny. Stanowi ona część budynku baszty, która na początku XVI wieku została przebudowana i powiększona właśnie o tę kaplicę. Dzisiejsza forma budowli jest formą odbudowaną na początku XVIII wieku, po wielkim pożarze miasta. Skromne i pozbawione przepychu wnętrze kaplicy reprezentowane jest przez malunek w ołtarzu, przedstawiający patronkę tego miejsca, św. Annę, wraz z Maryją i Dzieciątkiem Jezus w towarzystwie św. św. Joachima i Józefa.
8 Cerkiew Prawosławna św. św. Piotra i Pawła
W Jeleniej Górze swoje miejsce znajdą także osoby wyznania prawosławnego – cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. św. Piotra i Pawła stoi w miejscu średniowiecznego kościoła. Historia budynku jest niezwykle burzliwa – do 1925 roku służył rzymsko katolikom, kiedy to został przejęty przez władze miejskie i pełnił funkcje galerii. Od 1948 roku, kiedy kościół przejęła parafia prawosławna, służy wiernym jako miejsce kultu religijnego. Ikonostas, znajdujący się we wnętrzu cerkwi, pochodzi z Lubelszczyzny i został sprowadzony przez parafię na przełomie lat. 40-50 XX wieku. W zewnętrznych murach cerkwi znajdują się, dobrze zachowane, krzyże pokutne z wyrytymi narzędziami zbrodni, które świadczą o wymiarze sprawiedliwości istniejącym w średniowieczu (pochodzą z XVI wieku).
9 Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Ostatnią świątynią, którą odwiedzimy, jest Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego. Jest to największa świątynia w mieście, zbudowana w latach 1709-1718, z polecenia katolickiego cesarza Austrii dla śląskich ewangelików. Wnętrze świątyni jest niezwykle bogato zdobione – sklepienia pokrywają liczne malowidła, a balustrady zdobią cytaty i sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Niezwykłe wrażenie robi monumentalny ołtarz, nad którym góruje prospekt organowy – jest to jeden z niewielu kościołów, które wykorzystały takie rozwiązanie przestrzenne. Sam instrument zachwyca melomanów swoim brzmieniem i możliwościami. Znajdując się we wnętrzu, warto zwrócić uwagę na ambonę, wykonaną z piaskowca, i marmurową chrzcielnicę.
10 Pałac Paulinum
Oddalając się od centrum miasta, tuż przy trasie wylotowej na Karpacz, napotkać możemy pięknie ulokowany pałac Paulinum. Wzniesiony został XIX wieku, na wzgórzu, otacza go niezwykły park. Sam budynek jest niezwykle okazały, składa się z trzech kondygnacji, posiada liczne wieżyczki, taras, brak w nim harmonii i symetrii – okna zostały nieregularnie porozmieszczane. Całość emanuje dość eklektycznym charakterem. Dzisiaj pałacyk jest dostępny dla wszystkich – w jego wnętrzu znajduje się hotel Spa oraz wykwintna restauracja. Ostatnią atrakcją wycieczki po Jeleniej Górze może być rozluźniająca wizyta w saunie, na basenie, czy kawa na tarasie pałacyku, a z niego rozpościera się niezwykły widok – imponujące Karkonosze górujące nad okolicą.