Krzyżackie miasto – atrakcje Malborka

Najważniejszym punktem wycieczki i zarazem największą atrakcją Malborka jest tutejszy gotycki zamek krzyżacki. Na ogromny, warowny zespół zamkowy składa się kilka budynków (Zamek Wysoki z kościołem i kaplicą św. Anny, Zamek Średni z kaplicą św. Bartłomieja, Refektarzami i Pałacem Wielkich Mistrzów oraz Zamek Niski z kaplicą św. Wawrzyńca i budynkami gospodarczymi). Ten monumentalny zabytek powstawał od wieku XIII do II poł. XV i do dzisiaj zachwyca kunsztem i solidnością wykonania. Na Placu Piłsudskiego w Malborku umieszczono makietę zamku (w skali 1:30), która pozwala dokładniej przyjrzeć się tym wspaniałym zabudowaniom i spojrzeć na nie z nieco innej strony. Od 1961 roku przy zamku działa Muzeum Zamkowe, które udostępnia zwiedzającym większość pomieszczeń zespołu zamkowego (m.in. spichlerz zakonny, kuchnię, piwnice, kapitularz czy sypialnie wielkich mistrzów), a także dodatkowo wspaniałe kolekcje unikatowych przedmiotów (m.in. mebli, kafli, ceramiki, witraży czy militariów).

Muzeum zaprasza zwiedzających w sezonie letnim (15 IV – 30 IX) w godz. 9-19, w sezonie zimowym natomiast (1 X – 14 IV) w godz. 10-15; ceny biletów: normalny – 39,50 zł, ulgowy – 29,50 zł.

Bardzo ważnym elementem malborskiej warowni były mury obronne z bramami i basztami. Solidne ogrodzenie chroniące miasto budowano razem z zamkiem (początkowo obwarowania były drewniane i wypełnione ziemią, jednak w XIX wieku przebudowano je na mur z cegły), jednak w 1807 roku większość murów została rozebrana, dużą część zniszczono także w walkach w 1945 roku. Do dzisiaj zachowało się niewiele: dwie baszty, złożona z pięciu kondygnacji XIV-wieczna brama Garncarska i pochodząca z tego samego okresu brama Mariacka (uwieńczona specyficzną ścianą szkieletową), a także niewielki fragment linii zniszczonych murów. Mimo wielu zniszczeń i braków to zabytkowe obwarowanie pozwala przenieść się w czasie i poczuć klimat średniowiecznej warowni.

Pora skierować się w stronę Starego Rynku, gdzie znajduje się najstarszy kościół w mieście – kościół św. Jana Chrzciciela, który także jest jedną z ciekawszych atrakcji Malborka. Świątynię budowano w latach 1467-1523 i prawdopodobnie stanęła na miejscu (a także na fundamentach) starego XIII-wiecznego kościoła, który nie przetrwał oblężenia miasta w latach 1457-1460. W kościele warto przyjrzeć się XIV-wiecznej gotyckiej chrzcielnicy, neogotyckiemu głównemu ołtarzowi (z rzeźbami św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty), posągowi św. Elżbiety Turyńskiej wykonanemu z kamienia w 1410 roku, XV-wiecznemu krucyfiksowi umieszczonemu w kruchcie i wspaniałemu świecznikowi z epoki baroku z rzeźbą Matki Bożej z Dzieciątkiem.

Ze Starego Rynku udajemy się w kierunku Placu Słowiańskiego, gdzie znajdziemy zabytkową wodociągową wieżę ciśnień. Wieża powstała w 1905 roku, kiedy to w Malborku stworzono sieć miejskich wodociągów i wybudowano stację pomp, a jej zadaniem było gromadzenie dużej ilości wody (zbiornik ma pojemność 500 m³ wody) i utrzymywanie jej stałego ciśnienia zanim rozprowadzona została do mieszkań odbiorców (swoją funkcję spełnia zresztą do dzisiaj). Ten strzelisty budynek reprezentuje styl neogotycki (co jest bardzo charakterystyczne dla Malborka): zbudowany jest z czerwonej cegły, a wieńczy go wysoki, regularny dach, na którym wyryto datę budowy wieży. W 1994 roku wieża znalazła się w rejestrze zabytków i od tej pory czuwa nad nią konserwator zabytków, dzięki czemu budynek zachowa swój pierwotny charakter i w niezmienionej formie posłuży kolejnym pokoleniom. Warto wiedzieć, że z wieży ciśnień nadawane są audycje popularnego w mieście radia Malbork.

Tuż obok wieży ciśnień znajduje się kolejna atrakcja Malborka – Ratusz Staromiejski. Ten typowo gotycki budynek powstał w latach 1365-1380 i od początku spełniał swoją funkcję publiczną, tzn. podejmowano w nim decyzje dotyczące miasta, odbywały się tu także miejskie uroczystości i święta. Przez wieki swojego istnienia ratusz był kilkakrotnie niszczony (m.in. w trakcie wojny trzynastoletniej i w pożarze miasta w 1899 r.) i odbudowywany (w czasie remontów dokonano niewielkich zmian w budynku, ale udało się zachować pierwotny wygląd ratusza). Warto zwrócić uwagę na charakterystyczne malborskie podcienia, które tworzy szkieletowa konstrukcja budynku, a także na zabytkową chorągiewkę, kulę i krzyż ocalone z pożaru i umieszczone na widocznej z daleka wieżyczce dobudowanej w XX w. W 1929 r. do użytku oddano nowy miejski ratusz (obecnie Urząd Miasta), a budynek Ratusza Staromiejskiego przeznaczono na inne cele (początkowo służył służbom policyjnym, a obecnie znajduje się w nim dom kultury).

Będąc w Malborku warto zwiedzić także przepiękny kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy znajdujący się przy ulicy Słowackiego. Pierwotny budynek powstał najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV wieku (był wówczas nazywany kościołem pw. świętego Jerzego), jednak został zniszczony w czasie potopu szwedzkiego i w latach 1712-1714 zastąpiono go nowym, barokowym kościołem. Warto zaznaczyć, że do 1945 roku msze święte odprawiano tutaj w porządku ewangelickim, dopiero po tej dacie świątynia trafiła w ręce katolików. W kościele zobaczyć można m.in. przepiękną, zabytkową chrzcielnicę, starą ambonę, XVIII-wieczny ołtarz główny i pamiętające ewangelicki obrządek empory i ławy dla wiernych.

Kolejnym ważnym punktem w Malborku jest Kościół Chrześcijan Baptystów znajdujący się przy ulicy Jagiellońskiej. Tę neogotycką świątynię z czerwonej cegły zbudowano w 1910 roku dla wyznawców tej protestanckiej religii, którzy zaczęli osiedlać się w Malborku w drugiej połowie XIX wieku. Od początku swojego istnienia aż do dzisiaj kościół jest siedzibą malborskiego zboru baptystycznego (do 1945 roku budynek należał do baptystów niemieckich, dopiero po zakończeniu II wojny światowej został oddany Polskiemu Kościołowi Chrześcijan Baptystów). W latach 30-tych ubiegłego wieku kaplica przeszła generalny remont, a w 1994 roku została wpisana do rejestru zabytków. W latach 1946-1949 w budynku mieściła się tymczasowo wyższa szkoła teologiczna Kościoła Chrześcijan Baptystów.

Dzień 2

Kolejnego dnia kierujemy się w stronę ulicy Dworcowej, gdzie na malborskiej stacji kolejowej (która w trakcie budowy była częścią Królewskiej Kolei Wschodniej) zlokalizowany jest budynek zabytkowego dworca kolejowego. Obiekt powstał w roku 1890 – zbudowano go w typowym dla Malborka stylu neogotyckim z czerwonej cegły licówki. Pozostałe zabudowania kolejowe (m.in. lokomotywownia, wieża wodna, toalety i budynek ekspedycji towarowej) powstały około 1910 roku. We wnętrzach budynku warto zwrócić uwagę na przepiękne ceramiczne podłogi, stylowe dekoracje i złocenia oraz na okienne witraże, które prezentują herby pobliskich miejscowości. Podziwiać tu można także kunsztowne kolumny, drewniane stropy i polichromie nadające dworcowi niepowtarzalnego charakteru. W elewacji budynku zachowały się ślady po kulach pochodzące z czasów II wojny światowej. W latach 2009-2011 malborski dworzec przeszedł generalny remont, którego efekty zostały nagrodzone prestiżowym tytułem „Modernizacji Roku 2011”.

Malbork to nie tylko miasto pamiętających czasy średniowiecza zabytków, ale także brzegi przepięknej rzeki Nogaty. Z dworca udajemy się zatem na ulicę Parkową, gdzie mieści się przystań żeglarska. Dzięki organizowanym tutaj rejsom można obserwować uroki Malborka z pokładu statku, tramwaju wodnego, a nawet kajaku czy gondoli (przystań znajduje się pod zamkiem krzyżackim) – panorama miasta z takiej perspektywy prezentuje się zjawiskowo (szczególnie widok ogromnego zespołu zamkowego). Taki wodny spacer z pewnością urozmaici turystom pobyt w Malborku (rejsy trwają około 30 minut i zaczynają się o każdej pełnej godzinie między 11 a 17). Brzegi Nogaty latem zamieniają się także w tętniącą życiem plażę i miejskie kąpielisko, na którym można chwilę odetchnąć od uporczywych upałów.

Tuż obok przystani żeglarskiej zlokalizowany jest park linowy Jumpy Park, który z pewnością zachwyci nie tylko dzieci, ale także dorosłych. Jest to jedna z najlepiej wyposażonych i największych atrakcji tego typu w Polsce, dlatego od momentu powstania parku w 2009 r. cieszy się on wśród turystów niesłabnącą popularnością. Celem organizatorów było zachęcenie do ekstremalnych rozrywek każdego, kto zdecyduje się odwiedzić to miejsce, dlatego znalazło się tutaj aż 10 tras zróżnicowanych pod względem trudności (m.in. trasy dla maluchów: „Krecik”, „Madagaskar”, „Mali Agenci”, a dla starszych „Duże Himalaje” czy „Komandos”). Oprócz standardowych atrakcji typowych dla parku linowego znalazło się tu miejsce także na inne rozrywki pozwalające na przyjemne i aktywne spędzenie czasu, np. basen z kulkami, strzelnica, dmuchane zamki, quady, dobrze wyposażony plac zabaw, ring do walki sumo, a dla dbających o kondycję przyrządy do fitnessu znajdujące się na świeżym powietrzu.

Jumpy Park otwarty jest od początku maja do końca września w godz. 11-19. Ceny biletów za jedną trasę: normalny – 25 zł, ulgowy – 20 zł (w cenę wliczony jest instruktaż).

Na koniec warto udać się na pobliską ulicę Toruńską i skorzystać z największej atrakcji Malborka dla najmłodszych – Dinoparku zlokalizowanego przy Parku Miejskim. Dzieci z pewnością będą zachwycone możliwością przyjrzenia się z bliska ogromnym dinozaurom i smokom (niektóre z nich się poruszają), ale to nie wszystko, co Dinopark ma do zaoferowania. Maluchy mogą tu fantastycznie spędzić czas w parku linowym, na laserowym torze przeszkód i na bardzo dobrze wyposażonym placu zabaw. Właściciele tego miejsca pomyśleli jednak nie tylko o zabawie – można także dowiedzieć się wielu interesujących rzeczy w Muzeum Skamieniałości i na przyparkowej ścieżce edukacyjnej. Warto również zajrzeć do mini zoo, w którym rezydują urocze alpaki, kangury, kózki karłowate czy muflony. Organizatorzy zatroszczyli się także o zacienione ławeczki, punkty restauracyjne i sklepik z pamiątkami.

Dinopark otwarty jest od maja do końca września w godzinach: pn-pt 10-18, sb-nd 10-19 (maj, czerwiec), pn-nd 10-19 (lipiec, sierpień), pn-nd 10-17 (wrzesień); ceny biletów: normalny – 26 zł, ulgowy – 23 zł.

Mapa Malborka z zaznaczonymi atrakcjami